Znak Krzyża przenikający coraz powszechniej w codzienne życie społeczeństw chrześcijańskich, nie mógł nie pojawić się także w krajobrazie zagospodarowanym przez człowieka wierzącego. Stawianie w przestrzeni różnych obiektów religijnych: kaplic, figur, a zwłaszcza krzyży, sięga tak odległej przeszłości, że trudno pokusić się o bardziej precyzyjne sugestie, zwłaszcza iż nie próbowano dotychczas podejmować badań nad źródłami, które by jednoznacznie dokumentowały ich powstanie.
Pierwszym krzyżem stojącym w przestrzeni był niewątpliwie krzyż – narzędzie kaźni, takim był krzyż na Golgocie. Trudno określić kiedy pojawiły się następne, będące pamiątką krzyża Chrystusa. Są pewne świadectwa wskazujące na bardzo dawny rodowód krzyży chrześcijańskich stojących w przestrzeni.
Paniówki mają na swoim terenie 11 krzyży, które przypominają o chrześcijańskim rodowodzie naszych parafian, i które też są nieustannym wezwaniem do modlitwy. Poniżej prezentujemy ich zdjęcia.
Ten jako pierwszy, bo na wjeździe do Paniówek od strony Mikołowa stoi.
Następny, co go wszyscy często oglądają na skrzyżowaniu ulic. Zwycięstwa i Swobody.
Kolejny przy ul Zwycięstwa na posesji p. Karcz przy drodze do szkoły.
Następny przy ul. Zwycięstwa na posesji p. Strzoda.
I Jeszcze jeden przy ul. Zwycięstwa, na posesji p. Szołtysek.
Ten stoi na ul. Dworskiej obok OSP i Przedszkola (przed remontem i po remoncie jesienią 2021 r.):
Są jeszcze dwa przydrożne – jeden kamienny przy końcu ul. Zwycięstwa:
i jeden drewniany, na ul. Gliwickiej, obok składu drewna.
Tradycja stawiania takich krzyży wielkich rozmiarów miałaby sięgać IV wieku, jak to poświadcza św, Jan Chryzostom. Znane są i zachowane do dzisiejszego dnia liczne monumentalne kamienne krzyże z Wysp Brytyjskich mające swą metrykę z VII wieku. Przez Bretanię wchodzą one następnie na kontynent obejmując stopniowo, wraz z postępami chrystianizacji, kolejne kraje europejskie. Według świadectwa z końca VII wieku św. Patryk miał oddawać specjalne znaki czci napotkanym po drodze krzyżom.
Wiadomym jest, że krzyż rysował drogi ewangelizacji. Szlaki przebywane przez misjonarzy znaczone były krzyżami stawianymi w przestrzeni na rozstajach dróg, nad rzekami i w środku ludzkich osiedli. Znak ten stawiano na publicznych placach, przy drogach, a także na miejscach świętych gajów i ośrodków kultu pogańskiego. Niektóre zaważyły trwale na późniejszej topografii parafialnej wpływając na lokalizowanie kościołów w tych miejscach.
Różne są cele, przyczyny i intencje wznoszenia krzyży przydrożnych. Pod względem intencjonalnym wyróżnić można kilka grup tych zabytków:
- krzyże cmentarne i nagrobkowe
- krzyże dziękczynne, fundowane za doznane łaski, spełnione prośby, cudowne ocalenia
- krzyże przeciw zarazie, zwane inaczej cholerycznymi (contra pestem)
- krzyże pamiątkowe, stawiane dla podkreślenia wagi wydarzeń o charakterze militarnym (bitwy), cywilnym (spotkania, porozumienia, transakcje) lub misyjnym
- krzyże pokutne stawiane na miejscu popełnionej zbrodni.
Mamy jeszcze trzy krzyże przy kościele: misyjny i dwa cmentarne. Zdjęcia wkrótce.
